Cỏ tháp bút | Mộc tặc

Mộc tặc, công dụng cây mộc tặc, địa chỉ bán cây mộc tặc

Cây mộc tặc thường mọc hoang một số nơi trồng với số lượng lớn để làm dược liệu, cây mộc tặc được phơi khô đóng gói để bảo quản.

Mộc Tặc  (tên khoa học: Herba Equiseti debilis)có tác dụng  tán phong nhiệt, trừ mắt có màng (thoái ế), lợi tiểu, làm ra mồ hôi…

Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất đã phơi hay sấy khô của cây Mộc tặc (Herba Equiseti debilis)

Phân bố và thu hái:Mộc Tặc thường gặp ở các tỉnh miền núi và trung du, mọc thành đám nhỏ ở đất, dọc theo bờ suối, bờ ruộng nước sát chân núi. Thu hoạch vào mùa hạ hoặc thu. Cắt lấy phần trên mặt đất, loại bỏ tạp chất, phơi âm can đến khô.

Thành phần hoá học: Trong Mộc Tặc có các Acid Silixic, chất béo, phytosterol, acid equisetic, chất saponin gọi là equisetonin, các chất alcaloid equisetin và nicotin, palustrin, 3-methoxypyridin  ngoài ra còn có equisetrin và Isoquevitnin.

Mộc Tặc Khô

Công năng: Tán phong nhiệt, trừ mắt có màng (thoái ế), lợi tiểu, làm ra mồ hôi.

Công dụng mộc tặc : Mắt đỏ phong nhiệt, ra gió chảy nước mắt, mắt kéo màng.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 4 – 12g kết hợp với thuốc khác, dạng thuốc sắc hoặc hoàn tán.

Bào chế: Loại bỏ tạp chất còn sót lại, phun nước, ủ cho hơi mềm, cắt đoạn, phơi âm can đến khô.

Chữa viêm kết mạc cấp (do phong nhiệt làm mắt sưng đỏ mờ)

Mộc tặc 8g, Hoa cúc 12g, Bạch tật lê 12g, Quyết minh tử 12g, Phòng phong 8g, sắc nước uống. Bài này gia thêm Thương truật và , Hạ khô thảo chữa viêm tuyến lệ cấp.

Chữa phù trong viêm cầu thận cấp, phù cước khí:

Mộc tặc thảo 15g, Phù bình 10g, Đậu đỏ 100g, Hồng táo 5 quả, cho vào 600ml, sắc còn 200ml nước uống.

Chữa chứng chảy máu:

Ngoài ra có người còn dùng Mộc tặc chữa chứng chảy máu do Trĩ, chảy máu đường ruột, sa trực tràng, xích lị, mộng thịt ở mắt.

Liều lượng thường dùng: 4 -12g.

Chú ý lúc dùng thuốc: Mộc tặc thảo có thể dùng thay thế Ma hoang.

Không dùng đối với người bệnh âm hư hỏa vượng gây mắt đỏ và trường hợp chảy máu do khí hư không nhiếp được huyết.

Địa chỉ bán mộc tặc, nơi bán cây mộc tặc

Cây mộc tặc được thu hái trong tự nhiên hay được trồng sau đó được chế biến và phơi khô, mộc tặc được loại bỏ sạch cỏ phơi khô có mùi thơm.

Mộc tặc được bán và giao hàng miễn phí tại thành phố hồ chí minh, quý khách ở tỉnh thành khác được giao hàng có tính cước, quý khách có nhu cầu mua mộc tặc vui lòng liên hệ với chúng tôi

Ở nước ta, có một loại cỏ hoang tên là cỏ tháp bút và trong y học, nó được gọi là cây mộc tặc.

Mọi người giải thích thế này: xưa kia, người ta dùng thân của loại cỏ này để đánh vào gỗ, làm cho gỗ nhẵn hơn vì thân của nó có các đốt và rất ráp. Do đó, đối với gỗ (mộc) thì loại cỏ này như kẻ thù, vì vậy mà gọi là mộc tặc (1).

Theo giáo sư Đỗ Tất Lợi, cỏ tháp bút (mộc tặc) có tên khoa học là Equisetum arvense, thuộc họ Mộc tặc (1). Tuy nhiên, trên thực tế, có ít nhất 3 loại cây đều được gọi là mộc tặc và công dụng của chúng đều đáng quý như nhau.

Vài nét về cây mộc tặc

Mộc tặc (木贼) là vị thuốc khá quen thuộc trong y học cổ truyền và có ít nhất 3 loại cây đều được gọi là mộc tặc, bao gồm:

I. Cây cỏ tháp bút

Sở dĩ gọi là cỏ tháp bút là vì đầu cành của loại cỏ này có nhiều vòng xếp khít nhau như tháp và hình dáng thì giống như ngọn bút lông ngày xưa. Loài này có tên khoa học là Equisetum arvense và có các tên khác như: tiết cốt thảo, mộc tặc thảo, bút đầu thái…

Cỏ tháp bút

Ở Trung Quốc, nó được dùng làm thuốc với tên gọi “vấn kinh” (问荆), trong đó, chữ “kinh” là để chỉ một loại cây mà ngày xưa người ta hay dùng để đánh những kẻ phạm tội.

Theo y học cổ truyền, cỏ tháp bút có vị ngọt đắng, tính bình và có các công dụng sau:

• Lợi tiểu.
• Cầm máu.
• Điều trị chảy máu ruột, trĩ, lỵ ra máu.
• Điều trị đau mắt, ho hen.

Về hiệu lực của thuốc thì cỏ tháp bút được đánh giá là có tính công phạt mạnh. Sách Đồ kinh bản thảo còn ghi: “Mộc tặc chữa chứng đau mắt, tiêu màng mộng, tan khối tích, trừ gió độc liễm vào ruột, khỏi đi lị và chữa cả chứng phụ nữ kinh nguyệt liên miên, băng huyết, xích bạch đới” (2).

Một số phương thuốc cụ thể từ cỏ tháp bút

1. Điều trị rong huyết, băng huyết kéo dài dai dẳng và rong huyết sau mãn kinh

• Thành phần bài thuốc: 20 g thân và nhánh cỏ tháp bút.
• Thực hiện: đem dược liệu sao lên rồi cho vào ấm, nấu lấy nước uống (2).

2. Điều trị chứng tiêu chảy ra máu không ngừng

• Chuẩn bị thành phần: 20 g cỏ tháp bút.
• Thực hiện: nấu lấy nước uống nhưng lưu ý phải uống vào lúc đói (2).

3. Điều trị chứng mắt có màng mộng, giúp lợi gan mật và tiêu ích báng

• Chuẩn bị: từ 6 – 8 g thân và cành cỏ tháp bút.
• Thực hiện: cho thuốc vào nồi, thêm nước vào và sắc lấy nước uống.
• Ghi chú: Cũng thành phần trên nhưng nếu dùng điều trị rong kinh và băng huyết thì đem thuốc sao lên rồi mới nấu (2).

Bên cạnh đó, ở Trung Quốc, loại cỏ này còn được dùng với các công dụng khác như:

• Hạ huyết áp.
• Làm giảm mỡ máu.
• Làm mạnh gan.
• Giúp sáng mắt.
• Điều trị chảy máu cam, ho ra máu, đại tiện ra máu (3).

Ngoài ra, trong trường hợp chảy máu ngoài da do thương tích, chúng ta cũng có thể hái cỏ này để cầm máu: dùng tươi, rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vết thương (nếu dùng ở dạng khô thì nghiền mịn rồi rắc lên da) (3).

II. Cây mộc tặc

Loài cây này có tên khoa học là Equisetum hyemale và ở Trung Quốc, nó được gọi là “mộc tặc” (木贼).

Mộc tặc

Theo các tư liệu, loại mộc tặc này có hai công dụng cơ bản là “chỉ huyết” và “chỉ lệ” – tức cầm máu và cầm nước mắt (4). Cụ thể, nó có các công dụng sau:

• Tốt cho mật.
• Điều trị đau họng.
• Điều trị chảy nước mắt khi gặp gió, mắt sưng đỏ có màng mây.
• Giúp cầm máu, điều trị lỵ ra máu.
• Điều trị sốt rét.
• Làm tiêu tích khối.
• Điều trị phong thấp.
• Điều trị phong hàn, đinh độc.

Liều lượng: mỗi ngày dùng từ 1 – 3 chỉ (1 chỉ là 3, 75 g), nếu dùng ngoài da thì tán mịn rồi rắc lên (4).

III. Khiên nhược mộc tặc (cỏ tháp bút)

Ngoài hai loại cây kể trên thì còn một loài nữa cũng được dùng làm vị “mộc tặc”. Loài này có tên khoa học là Equisetum debile, ở Trung Quốc gọi là “bút quản thảo” (笔管草) hay “khiên nhược mộc tặc” (纖弱木賊), ở Việt Nam gọi là “cỏ tháp bút” (6).

Khiên nhược mộc tặc

Theo công trình Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam (tập 1) thì loại này cũng có nhiều công dụng tương tự như hai loại trên (ngoài ra thì còn dùng trong trường hợp cảm mạo, viêm gan vàng da và tiểu ra sỏi). Tuy nhiên, người ta ít khi dùng loại này một mình mà thường kết hợp cùng các vị thuốc khác như:

1. Điều trị viêm gan, viêm thận, viêm bàng quang, tiểu đỏ, nước tiểu vàng thẫm và tiểu ra sỏi

• Chuẩn bị: cỏ tháp bút, lá mã đề, mộc thông, sinh địa, rễ tranh và cỏ xước (nếu không có cỏ xước thì dùng ngưu tất), mỗi loại 15 g.
• Thực hiện: Cho các vị trên vào ấm và sắc lấy nước uống (lưu ý chia thành 3 lần uống và mỗi lần như thế thì uống cùng 5 g bột hoạt thạch (6).

2. Điều trị chứng tiểu ra cặn trắng

• Chuẩn bị: cỏ tháp bút và rễ cây mía dò, mỗi loại 12 g.
• Thực hiện: nấu lấy nước uống đều đặn mỗi ngày cho đến khi khỏi bệnh (6).

Lưu ý

• Về thời gian sử dụng: Vị thuốc này có tác dụng lợi tiểu tiện mạnh nhưng nếu dùng lâu và nhiều quá thì lại gây hại cho sức khỏe, thậm chí làm tiểu ra máu (2).
• Về đối tượng: Những người mắt đỏ do nóng nhiệt hoặc mắc các chứng do âm hư hỏa vượng gây ra thì không nên dùng. Bên cạnh đó, những người không có phong hàn thì cũng không được dùng mộc tặc (2) (7) (5).